چرا بعضی باور دارند برابر مخاطرات آسیب‌ناپذیرند؟

دکتر سودابه بساک‌نژاد اظهار کرد: در قرون متمادی انسان‌ها با رویدادها و همچنین فجایع متنوع و گوناگون و مختلف روبه‌رو شده و همچنین در هر دوره زمانی به دنبال راه‌هایی بودند تا بتوانند بر نگرانی‌ها و همچنین احساسات ناگوار ناشی از بروز فاجعه یا پاندمی بیماری مقابله کنند، البته مسلم می باشد که انسان آسیب‌پذیر و همچنین در قبال رویدادهای طبیعی یا بیماری‌ها به دنبال راه‌هایی جهت کاهش آسیب‌پذیری می باشد. هنگام و زمانی که بشر به آن مساله فکر کردن و اندیشیدن کردن و اندیشیدن می‌کرد که چه زود ممکن می باشد با یک زلزله یا سیل یا ویروس ناشناخته از بین برود و همچنین جهان فانی را رها کند، پس نگرانی‌ها در طی قرن‌ها همچنان ادامه می‌یافت.

بر آن مبنا روانشناسان و همچنین مهندسین و متخصصین علوم شناختی به تبیین خطای آسیب‌ناپذیری یا افسانه آسیب‌ناپذیری در قربانیان حوادث غیر مترقبه و همچنین اشخاص درگیر بیماری‌های پاندمی می‌پردازند و همچنین به دنبال پاسخ به آن سوال بوده‌اند که چرا اشخاص با وجود آگاهی از ضعف زیستی در قبال آن گونه حوادث، مقررات و همچنین قوانین ایمنی قسمت و بخش و همچنین همچنین دستورالعمل‌های بهداشتی را اجرا نمی‌کنند؟ چگونه می‌قدرت درجهانی پرمخاطره که هیچ کس لحظه‌ای از اوضاع خود آگاه نیست آن باور یا خطای آسیب‌ناپذیری را تبیین کرد؟

عضو هیات علمی تیم روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز در خصوص علت باور به آسیب‌پذیر نبودن بعضی از اشخاص جامعه نیز گفت: در تبیین آن موضوع بایستی و حتما به چند نقطه علت شناسی اشاره کرد؛ آسیب‌ناپذیری از اضطراب فرد می‌کاهد و همچنین نوعی مکانیزم دفاعی روانی جهت کاهش اضطراب تلقی می‌می شود و همچنین در واقع نوعی مستلزم و نیاز بشر جهت احساس کنترل یا حس مبالغه آمیز کنترل می باشد که اشخاص تصور می‌کنند، می‌توانند از حوادث منفی اجتناب کنند و همچنین قادر به کنترل هر رویدادی خواهند بود.

بساک‌نژاد با گفتن آن‌که تیمی معتقدند که در جهانی زندگی می‌کنند که هر کس آن هم چه سزاوار آن هم می باشد به دست می‌آورد، گفتن کرد: بعضی اشخاص به یک نظر فردی یا شخصی می‌رسند که وقایع بد جهت آن هم‌ها اتفاق نمی‌افتد و همچنین اشخاص مبتلا را سرزنش و همچنین آن هم‌ها را مسبب قربانی شدن‌شان می‌دانند. همچنین بعضی اشخاص از نظر شخصیتی دائما آن احساس را به دیگران القاء می‌کنند که از پسِ هر مشکلی بر می‌آیند و همچنین هر حادثه‌ای جهت آن هم‌ها کوچک و همچنین ضعیف تلقی می‌می شود.

از آن هم‌جایی که آسیب‌ناپذیری نوعی “سازگاری” با شرایط ناگوار تلقی می‌می شود، بنابراین به فرد اجازه می‌دهد بدون دلهره و همچنین حالت آماده باش به زندگی خود بپردازد و همچنین هیچ دگرگونی و تغییری در شرایط زندگی خود ندهد. جهت مثال در شیوع ویروس کرونا از ماسک زدن خودداری می‌کند، به مسافرت می‌رود و همچنین موارد و نکات احتیاطی را جهت حفاظت و همچنین مراقبت از خویش به کار نمی‌برد ولی باید توجه داشت فاجعه خبر نمی‌کند. بنابراین یافته‌های پژوهشی نشان می‌دهند که خطای آسیب‌ناپذیری تنها و فقط می‌تواند جهت مدت محدودی فرد را در قبال اضطراب از فاجعه و همچنین بحران حفاظت کند ولی باید توجه داشت پیامدهای منفی آن هم خیلی زیاد می باشد.

عضو هیات علمی تیم روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به پیامدهای منفی باور به “آسیب‌ناپذیر” بودن در برابر حوادث و همچنین بیماری‌ها، تاکید کرد: آن اشخاص آماده مقابله با رویدادهای یا فاجعه‌های احتمالی نیستند و همچنین بعد از تجربه آن هم به سرعت احساس شکست و همچنین ضعف می‌کنند. اشخاص با خطای آسیب‌ناپذیری اکثرا و بیشتر از دیگران درگیر رویداد و همچنین فاجعه می‌شوند و همچنین از پیامدهای روانی بیشتری رنج می‌برند.

آن اشخاص به دلیل عدم بهره بری و استفاده از وسایل ایمنی و همچنین حفاظتی به شدت به اطرافیان خود آسیب می‌زنند و همچنین ممکن می باشد خود و همچنین دیگران را در معرض خطرات بیشتری قرار دهند. همانطور که در شرایط بحران جهانی و همچنین پاندمی کووید – ۱۹ شاهد آن هم بودیم که افرادی ناآگاه بیمار شدند و همچنین تعداد بسیاری از افراد خانوده خود را به کام مردن و مرگ بردند. از آنجایی که فرصت آموزش حفاظت فردی را از دست می‌دهند و همچنین آماده مقابله با بیماری نمی‌شوند و همچنین حتی خبرهای جدید مرتبط با فاجعه و همچنین بحران را پیگیری نمی‌کنند، بنابراین سریع‌تر از دیگران پریشان و همچنین افسرده شده و همچنین حتی در حین بیمار شدن و همچنین قرار گرفتن در معرض حادثه به بیماری‌های حاد روانپزشکی شامل استرس بعد از حادثه مبتلا می‌شوند یا خودکشی می‌کنند.

بساک نژاد در پاسخ به آن‌که آیا راهکارهایی جهت تغییر آن خطای شناختی وجود دارد؟ گفت: آموزش بهترین راهکار محسوب می‌می شود. آموزش‌های گسترده و همچنین طولانی مدت و همچنین نشان دادن قربانیانی که به شدت صدمه دیدند، می‌تواند موثر باشد. حتی به گفته تحقیقی نشان داده که از تیم‌هایی که خطای آسیب‌ناپذیری بالایی دارند، دعوت به عمل آید به صورت داوطلبانه به نجات قربانیان بروند و همچنین با شرایط یک قربانی روبه‌رو شوند. آموزش به خانواده‌ها بایستی و حتما به صورتی انجام پذیرد که حس تغییر را در خود احساس کنند. جهت مثال در یک رقابت قرار بگیرند، مانند همه در حال کار در منزل خواهند بود یا جهت خرید دستکش می‌پوشند.

عضو هیات علمی تیم روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز در پایان گفت: آموزش به مادران جهت مقابله با رخدادهایی مانند بیماری کووید – ۱۹ می‌تواند منجر به آموزش کودکان نیز می شود. بهتر می باشد به محله‌هایی که به نقل شده بیماری در آن هم شایع‌تر بوده و همچنین قاعدتا با خطای آسیب‌ناپذیری همچنان سرگرم خواهند بود به نیروهای امدادی سری بزنند و همچنین قوه داوطلب به آن هم‌ها آموزش دهند، لباس مناسب به تن کنند و همچنین آن هم‌ها را در موقعیت مستقیم قرار دهند تا آن خطای ذهنی را در آن هم‌ها به چالش بکشند. از سوی دیگر از وارد شدن اشخاص بی‌تفاوت به دستورالعمل‌های حفاظتی به مکان‌های عمومی خودداری می شود تا آن احساس انزوا آن هم‌ها را وادار به بازبینی افکارشان کند. به روش یقین با آموزش‌های مستمر و همچنین به چالش کشیدن اشخاص و همچنین تیم‌هایی که آن خطای آسیب‌ناپذیری را دارند، می‌قدرت در وهله اول به دیگران و همچنین بعد به خود آن هم‌ها جهت حفاظت از جان خود و همچنین فرزندانشان کمک کرد.